COLEGAS

viernes, 25 de febrero de 2011

Aigue, a canonización da monarquía das aves rapaces.




"A excesiva grandeza debe sempre infundir terror"- Ovidio (43 a. C. - 17 d. C)- Poeta latino.


Hoxe vouvos achegar un chisco á iconografía relixiosa ourensá relacionada ca fauna, e tamén aos vernáculos. Un capítulo dificil de artellar pero que agardo sexa do voso agrado.

Para este republicano confeso non existe outra monarquía que aquela exercida polos animais que levan o calificativo real ou imperial no seu nome común. Un bon exemplo destes animais é a águia real (Aquila chrysaetos), sin dúbida a raiña alada dos ceos ourensáns.

En tempos extendida por multitude de serras galegas, a águia real atópase a día de hoxe, nunha dificil encrucillada. As derradeiras parellas desta especie atópanse acantonadas nas serras do oriente da provincia de Ourense, e non chegan siquera á decena de pares. Esta dramática situación ten un único cumpable, o home. A persecución directa das águias reais fixo que a especie estivese a piques de extinguirse nos anos 80 do pasado século. Arestora, as nosas reais teñen que sortear non só a persecución e envelenamento, senón tamén os milleiros de muiños que unha política enerxética, de todo menos sostible e ecolóxica, plantou nos curutos das serras galegas.

O nome vernáculo co que a águia real é coñecida na maior parte da súa área de nidificación actual na nosa provincia é "aigue", tan admirada como querida, a aigue foi en tempos un símbolo de poder.

Recentemente, a UNESCO, sorprendeu a propios e extraños coa declaración da cetrería como "patrimonio inmaterial da humanidade", algo co que eu discrepo totalmente, xa que (e isto é unha apreciación totalmente persoal), coido que a cetrería está detrás do expolio dos niños das aves rapaces, non só en Galicia, senón en medio mundo. Como non declararon a domesticación da vaca como tal?. En fin cousas veredes.

Seguindo co tema (que xa estou divagando), a cetrería foi en tempos unha práctica habitual da nobreza e clases podedosas do mundo, e a águia real (a nosa aigue) unha das máis cotizadsa armas cetreiras. Quizáis fose esa a causa de que algún canteiro reflexase a imaxe do que parece ser unha águia real, nunha das portas da capela do Castelo de Monterrei, unha fortaleza situada no concello homónimo, atalaia privilexiada do Val do Támega.

Non parece tolemia polo tanto, imaxinar que a representación desta ave rapaz é un símbolo de poder, un totem noble. Nas imaxes que acompañan este post, continuación do narrado con anterioridade sobre a Ribeira Sacra, apréciase a representación da águia á esquerda de Xesucristo. Sin dúbida algunha eu abrazaría a relixión se a águia real fose canonizada, xa que é unha verdade coma un templo que martirio, o que se dí martirio, sí que sufriu, e segue a sufrir. Polo que me atrevo a dicir en latín de andar pola casa:

AQUILA CHRYSAETOS, SANTA SÚBITA.

Bueno, súbita, o que se di súbita igual non, pero santa sí!

2 comentarios: