COLEGAS

martes, 30 de junio de 2015

Cobra d´auga viperina na Veiga.

A cobra d´auga viperina (Natrix maura), pasa por ser un dos ofidios máis frecuentes na nosa terra. Achegada habitualmente aos cursos e masas de auga doce, pode atopartse en ocasións tamén a unha certa distancia destes, ou asociada a masas fluviais de moi escasa entidade.

Trátase dunha especie totamente inofensiva que basa a súa estratexia de supervivencia en tres puntos fundamentais. En primeiro lugar a súa imitación ás víboras, para o cal posúe en ocasións deseños cromáticos moi similares a estás, e trata de imitalas na forma cando fai o seu display intimidatorio. En segundo lugar, en ocasións pode chegar a facerse a morta, para tratar que o seu atacante a deixe en paz. e en terceiro lugar pode cagarse enriba do inimigo, costume común a outras especies de amfibios e réptiles.

Nas imaxes, optidas o pasado día 23 de xuño de 2015 no concello de A Veiga, observáse un exemplar desta especie, atopado na compaña de David (do Pereiro), nas proximidades do pobo de A Ponte.








domingo, 28 de junio de 2015

O escouparón cego, un escáncer peculiar no Val do Támega.

Seguimos a falar da riqueza herpetolóxica singular do Val do Támega, da bisbarra de Monterrei, para achegarnos hoxe ao que considero un dos seus máis peculiares habitantes, o escouparón cego (Blanus cinereus).

O escouparón ou escáncer cego é un dos máis curiosos réptiles de cantos podemos atopar na Galiza, sen embargo non é doado atopalo nela, xa que a súa presenza no país limítase exclusivamente ao val do Támega, sendo a súa clara influenza climática mediterránea a que fai posíbel a súa presenza nestas terras galegas da cunca do Douro.

Como podedes ver nas imaxes o escouparón cego é un réptil que se asemella a unha miñoca, esta semellanza reflicte a súas costumes soterráneas, meio que non abandona prácticamente nunca. A súa alimentación constitúena formigas e termes, que consume acadando as súas colonias de cría dende as profundidades do subsolo. Trátase, pese ao que en moitas ocasións dí a tradizón popular, un ser totalmente inofensivo, carecendo por completo de veleno.

Hai que recordar, asemade, que o vernáculo escouparón é frecuente no val do támega para referirse a réptiles ápodos que no resto da Galiza soen denominarse escáncer, esgonzo, liscancro ou similar.

Os exemplares das imaxes foron fotografados en terreos do concello de Monterrei o pasado día 23 de xuño de 2015 na compaña do colega David (do Pereiro). A observación desta especie na Galiza non deixa de ser un privilexio, que, agora máis que nunca, aprezo ao morar algo lonxe das terras que me viron nacer.










sábado, 27 de junio de 2015

Serpe riscada en Monterrei.

Como xa dixemos en outras ocasións, o Val do Támega pasa por ser a zona herpetolóxica por escelencia da Galiza, unha bisbarra que agacha amaior concentración de especies de anfibios e réptiles da nosa nazón.

Unha das especies que forman parte da comunidade herpetolóxica do Val do Támega é a serpe riscada ou de escada (Rhinechis scalaris). Un ofidio de tamaño medio e carácter mediterráneo que debe o seu nome ás súas características cromáticas segundo a idade do animal que estexamos a observar. O nome de serpe riscada debémosllo ás características cromáticas dos exemplares adultos, como o das imaxes, que posúen tonos pardos xeneralizados con dúas riscas escuras lonxitudinais e paralelas ao longo do corpo. O nome de serpe de escada ou escaleira ven dado polas características dos exemplares xuveniles e subadultos, que posúen riscas paralelas transversais ás riscas dos adultos, que foman un debuxo similar a unha escada de man. 

Nas imaxes podedes observar un exemplar pertencente a esta especie atopado o pasado día 23 de xuño de 2015 en terreos pertencentes ao concello de Monterrei, situado en plano corazón do Val do Támega. Os ollos esbrancuxados que lle confiren a este animal un certo aspecto pantasmal, son debidos a que o exemplar en cuestión atópase en pleno proceso de muda.

A serpe riscada ten unha distribución máis ou menos xeneralizada na provincia de Ourense, sendo un ofidio frecuente, especialmente nas bisbarras de maios influenza mediterránea. Serpe de caracter, trátase dun reptil totalmente inofensivo para o ser humano, e especialmente beneficioso para agricultura, xa que se alimenta principalmente de roedores e outros micromamíferos. Razón pola cal tamén é coñecia co nome de cobra rateira.





viernes, 26 de junio de 2015

Abellaruco en A Veiga.

O abellaruco (Merops apiaster) é un ave que como o seu propio nome indica se alimenta de abellas, aínda que tamén doutro tipo de insectos, que captura con gran mestreza no aire, de forma que en ocasións o seu voo pode resultar moi rechamante polas piruetas que pode chegar a realizar.

Na Galiza, o abellaruco avita exclusivamente o leste da comunidade, especialmente a metade oriental da provincia de Ourense, onde se atopan a meirande parte dos seus efectivos. Ave estival, migra a África unha vez rematado o período reproductor. 

Para a nidificación o abellaruco, que cría en colonias máis ou menos numerosas, constrúe ocos en taludes areosos ou arxilosos, de un modo bastante similar ás anduriñas das barreiras (Riparia riparia). 

Parece ser que no pasado o abellaruco acadou un rango de distribución maior que o actual, a´ñinda que a tendencia dos últimos anos parece indicar unha recolonización dos territorios perdidos.

Na imaxe, optida o pasado día 23 de xuño de 2015, apreciamos un exemplar pousado nun cable eléctrico, pousadoiro bastante habitual na especie, nas proximidades do pobo de Xares, no concello de A Veiga.





jueves, 25 de junio de 2015

Escáncer tridáctilo en Monterrei.

A bisbarra de Monterrei, o val do Támega, pasa por ser a comarca galega con maior número de especies de hérpetos (anfibios e réptiles). Esta riqueza, poucas veces valorada, fai deste lugar do mundo un dos máis interesantes para herpetear.

Nas imaxes temos un curioso réptil, que non por común deixa de ser interesante, o escáncer tridáctilo (Chalcides striatus), que debe o seu nome aos tres dedos que posúe en cada pata, moi reducidas e, na práctica afuncionais. Trátase dun réptil frecuente na Galiza e na nosa provincia, sobretodo nos prados de sega, cada dia máis escasos. Aparece asemade en zonas herbáceas e de monte baixo, e en zonas especialmente secas parece procurar a humidade da proximidade dos regatos.

O exemplar que vos presentamos nestas imaxes foi fotografado o pasado día 23 de xuño de 2015 en terreos do concello de Monterrei, en pleno val do Támega. Pódense apreciar as rudimentarias patas das que famamos anteriormente. O escáncer, como a gran maioría dos réptiles da Galiza, é totalmente inofensivo,   e imprescindible para o correcto equilibrio do noso ecosistema.






miércoles, 24 de junio de 2015

Águia peixeira no encoro das Portas.

O pasado día 22 de xuño de 2015 e na compaña de David, foi observado un exemplar de águia peixeira (Pandion haliaetus) no encoro das Portas, situado no concello de Vilariño de Conso, en pleno corazón do macizo central Ourensán.

A águia peixeira é unha ave rapaz que, como o seu propio nome indica ten unha alimentación básicamente baseada na captura de peixes, tamén outros animais acuáticos aínda que en menor medida. 

A poboación nidificante española leva anos en perigo de extinción e mesmo chegou a extinguirse como nidificante na parte continental da Península Ibérica nos anos oitenta do século XX. Recentemente, mediante un proxecto de reintroducción varias parellas asentáronse en hábitats fluviais de Andalucía.

Proxectos similares foron postos en marcha en diversos países de Europa occidental, algúns deles con bastante éxito. Esta poboación do Norte da Europa é migradora, a diferencia da poboación nidificante española, asentada nos arquipélagos balear e canario que é principalmente sedentaria e mariña.

Co aumento da poboación nidificante europea produciuse un paulatino aumento das observacións da especie na Galiza, tamén en augas interiores, neste último caso principalmente concentrada nos encoros da cunca Miño-Sil. Co paso dos anos a observación da especie tornouse regular coa observación incluso de exemplares non reproductores fora do perioda de invernada ou migración estricto. E observándose exemplares na maior parte das cuncas fluvias da provincia, como a do Limia ou a do Douro.

Parece ser este o caso do exeplar observado do encoro das Portas que, pousado nunha torreta de alta tensión, parecía agardar o momento oportuno para un novo lance de pesca, nun encoro situado entre serras que superan os mil metros de altitude. 










viernes, 12 de junio de 2015

Visón americano no río Miño.

Moitas veces a través das páxinas deste blogue nos temos achegado á problematica que a presenza do visón americano representa para o equilibrio ecolóxico dos hábitas ourensáns. Noutras ocasións as imaxes presentadas teñen sido bastante millores pero a publicación destas en concreto ten a súa razón.

En imnumerables oportunidades teño escoitado a testemuña de diversas persoas asegurando a presenza das máis diversas e extrañas especies no río Miño ao seu paso pola cidade de Ourense, este tipo de testimonios son comúns a outras zonas e a todo tipo de hábitats. Como se pode apreciar nestas imaxes, en ocasión unha especie máis ou menos frecuente, dependendo das condicións da observación, pode aparentar totalmente o que non é, dando lugar, incluso a lendas urbanas ou "serpes de verao".

No primeiro intre era publicar estas imaxes baixo un formato tipo foto misteriosa ou similar e gardar as elucubracións dos leitores, pero finalmente defidín dar xa a identificación e, se o tendes a ben, dicide o que vos pareza nos comentarios.

O visón americano (Neovison vison), e unha especie invasora provinte do norte do continente americano. A súa expansión na Península Ibérica está ameazar a supervivencia de especies de anfibios, aves, réptiles ou mamíferos, aos que depreda ou cos que compite, dependendo da especie. A presenza do visón americano na nosa provincia remóntase aos comezos do século XXI. En certos espazos naturais téñense feito capturas para tratar de eliminala especie, nembargantes a efectividade destas medidas ten sido insuficiente e totalmente inutil para a eliminación da especie.
















miércoles, 10 de junio de 2015

Picatorneiros mallado en Ourense.

"Picatorneiros" é un nome vernáculo xenérico para referirse aos paxaros carpinteiros na provincia de Ourense, onde tamén se escoitan nomes coma "pito", "peto", "picapau", etc.

No caso que nos ocupa referímonos a unha das especies más frecuentes nas fragas e masas forestais da provincia o picatorneiro mallado grande (Dendrocopos major). Amplamente distribuído pala maior parte da superficie da provincia, tamén podemos atopar outra especie emparentada con este o picatorneiros mallado pequeno (Dendrocopos minor) de distribución moito máis localizada e restrinxida. E tamén de menos tamaño, apenas o tamaño dun pardal.

O picatorneiros mallado grande habita en masas forestais, e a política forestal de repoboación con coníferas nas serras ourensás, favoreceu, e moito a esta especie especialmente.

Asemade podemos atopar esta especie, de maneira ocasional, en parques de cidades e vilas da provincia.

Nas imaxes, un exemplar atopado na ribeira do treito máis urbán do río Miño na cidade Ourense, hábitat onde a especie é moi frecuente noámbito local.