COLEGAS

miércoles, 24 de noviembre de 2010

Nomes vernáculos do lince na provincia de Ourense.

"Cando un home quere matar un tigre, chámaselle deporte; cando un tigre quere matar un home chámaselle ferocidade"-George Bernard Shaw-(1856-1950)-Escritor irlandés.

Unha proba irrefutable sobre a presencia do lince na provincia de Ourense é o número de nomes vernáculos recollidos na súa área potencial de distribución, e o alto grao de coñecimento popular que en certas bisbarras se atopa sobre a especie, sen entrar nunha descripción específica ao respecto do dito sobre o lince europeo, pasaremos a continuación a enumear os nomes con que esta especie foi coñecida polos ourensáns.

Na serra do Xurés, fronteiriza co portugués Parque Nacional Peneda-Gêres, prodúcese un curioso binomio vernacular, se me permitides a expresión, con respecto á denominación de Lynx, así utilízase lobo cerval para Lynx e lobo asnal para Canis Lupus, entendendo que a capa de pelo deste último garda similitudes cromáticas ca dos burros (Equus asinus). Lobo cerval (ou serval), foi a denominación máis habitual para os linces na provincia, entendendo por ela a maioría dos autores a suposta capacidade desta especie para alimentarse de cervos. Dando un total de 15 rexistros positivos non só na bisbarra da Baixa Limia, senón tamen en puntos do SO e SE ourensán.

Un común denominador para a especie atopada no agro galego foi o temor que a especie exercía sobre os seus habitantes, case tanto como o propio lobo. Este temor foi traducido en numerosos contos para nenos que se contaban á beira da lareira co fin de infundir temor aos máis cativos.

Outro dos nomes recollidos no Norte ourensán foi o de lubicán, por él entendían os paisanos un animal, case mitolóxico, distinto do lobo, como un gato pero moito maior.

Na bisnarra da Limia recolleuse o nome de gato rabón, que fai referencia á escasa lonxitude do rabo (cola) do lince, así mesmo recolleuse un dito popular que a modo de xogo, se utilizaba nesas terras do centro da provincia:

"Pide Perdón polo gato rabón, que te coma a ti e a mín non".

Noutros puntos da xeografía ourensá recolleuse o vernáculo "tigre", que aparece citado por autores clásicos como V. López Seoane ou J. Taboada Chivite, este vernáculo parece que estivo extendido por puntos do val do Támega e a metade Sur ourensá, do mesmo xeito en puntos de castela acuñan o termo "tigre gallego".


4 comentarios:

  1. Hola Alberto, muy interesante el tema de la presencia de linces en el norte de la Península. En Asturies, al igual que en Galicia se habla de citas de linces hasta hace poco tiempo, e incluso hay gente que dice haberlos visto hace poco. Como ocurre en Galicia, en Asturies también tiene nombres populares, el más frecuente el de "llobu cerval".
    Hace poco tiempo leí un mensaje en el foro de lince ibérico en el que se comentaba una cita de un craneo en una cueva con todas las papeletas para ser un lince, y se adjuntaba una foto. Aqui tienes el enlace:
    http://www.ellinceiberico.com/foro/viewtopic.php?f=3&t=1627#p17774

    A todo esto, la foto del post anterior ¿está tomada en Ourense?

    un saludo y enhorabuena por el blog

    ResponderEliminar
  2. Ola Alberto,
    na "Fauna Ibérica" de Felix R. de la Fuente, aínda señálase a presenza do Lince con un interrogante ao Sur da provincia de Ourense.

    David, en un libro del que ahora no recuerdo el autor, de título algo parecido a "Cómo subir 5 montañas asturianas sin ser escalador", se relata el hallazgo de un posible cadáver en las primeras trepadas a la Peña Santa.

    Un saúdo
    Paco

    ResponderEliminar
  3. Ola a los dos, las fotos que acompañan estes post están hechas en cautividad, que más quisiera yo que haberlas podido hacer en Ourense y en libertad!, aún lo estaría celebrando.

    Estes post son un aperitivo para los próximos que escribiré, ya que me pareció demasiada información para hacerlo en uno solamente.

    Con respecto al hayazgo del esuqleto del lince estaba enteredo, es importante por que puede arrojar luz definitiva sobre la presencia del lince europeo en la Península, es un hayazgo increible, al respecto hay también restos en Zamora, pero nunca se llegó a una identificación definitiva.

    ResponderEliminar
  4. Ola outra vez Alberto, falando de memoria (mala), penso que na revista "Quercus" de non hai moitos anos, (non me fagas buscar), dan, polo menos, como moi probable a súa presenza en "Peña Mira"
    Un saúdo
    Paco

    ResponderEliminar