"Os encantos" do Mosteiro de Santa María de Montederramo

"A vida é como unha lenda: non importa que sexa longa, senón que estexa ben narrada"- Lucio Anneo Séneca (2 a.C.-65)- Filósofo latino.

Contan as lendas do olimpo Galaico que as augas da nosa terra, tanto as mariñas como as doces, están habitadas por unha sorte de sereas de xénero masculino, coñecidos como homes mariños ou encantos das augas. Din os vellos da ribeira do río Miño, que son  unha sorte de trasnos da auga, e tamén algún crego que asegura que son diaños acuáticos.

Os encantos das augas ou homes peixe son seres antropomorfos, agás porque posúen unha liña de pelos finos ou escamas verdosas no peito, cabeza e lombo. As estremidades parecen transformadas en forma de aletas. Falan seica unha lingua que ninguén entende, pero son capaces de falar algunhas palabras do noso idioma, para poder pedir viño ou pan.

Os encantos das augas, ou homes peixe, son seres inmortais, que se guían cunha especie de carapucha vermella. E seica gardan grandes tesouros. No Miño seica eran migratorios, e decando en vez retornaban ao mar, pena que hoxe en día os muros dos encoros non lles permitan a viaxe.

Este tipo de seres lendarios, esconden tras de sí personaxes outrora adorados, como as ninfas en tempo dos romanos. Coa chegada do cristianismo, este tipo de personaxes mitolóxicas foron demonizadas, e tidas como seres diabólicos de carácter menor, unha sorte de diaños atravesados, pero non mortais de necesidade.

Na zona marítima, os "homes mariños" seguiron tendo o aprecio dos mariñeiros, xa que seica axudaban aos pescadores nas capturas, sen embargo os "encantos mariños" eran seres diabólicos que raptaban persoas e rapeces pequenos, e quedaban coas almas dos naúfragos.

O mosteiro cisterciense de Santamaría de Montederramo atópase na ladeira Norte da Serra de San Mamede, fundado mediante doazós na Idade Media, foi recostruído, agás pequenos vestixios, a partir os séculos XIV e XV, non  se conserva na actualidade ningún edificio medieval. 

Trátase do mellor exemplo do renacimento de Ourense, e no claustro podemos observar unha unha boa colección de heráldica e escultura entre as que destacan personaxes tipo "home peixe". As lendas destes seres están expandidas por toda Galiza, e prácticamente non existe río, costa, ou lagoa que non conte co seu propio "trasno d´auga".

Ben seguro que a próxima vez que alguén bos diga que sodes un "encanto" o ides a ver doutra maneira...